از آینه تا خشت

کتاب «از آینه تا خشت» با قلم محمدرضا رهبریان به زندگی ابراهیم گلستان می‌پردازد.

ابراهیم گلستان با قصه‌ها، فیلم‌ها و یادداشت‌های خود بیش از هشت دهه حضوری پیدا و ناپیدا در فرهنگ ایران داشته و تکه‌های درخشانی از شعر و داستان و سینمای ایران به ذهن روشن و صریح او گره خورده است. مخالفان و منتقدان آثارش به همان اندازه دوآتشه‌اند که موافقان و هوادارانش. زندگی و خلق‌وخوی شخصی او نیز، دست‌کم در دو دهه‌ی اخیر، محل تفسیر و تحلیل‌ و حتی افسانه‌‌‌سازی کسانی بوده که به دیدارش رفته‌اند یا مشتاق بوده‌اند که به‌ نحوی او را از نزدیک ببینند. از "آینه تا خشت" کندوکاوی‌ است در یک قرن زندگی پُرجنب‌وجوش و پُرخاطره‌ی گلستان؛ یک قرن جدل و یک قرن وسواس. نویسنده با باریک‌بینی در انبوهی از سندها و نوشته‌ها و حرف‌های رفتگان و ماندگان، تصویری دقیق از این زندگی صریح و بی‌تعارف ترسیم کرده است.

قرار گرفتن عدد 100 برابر هر نامی، با طنینی چنان که حکایت از سده‌ای سراسر کنشگری و زیست روشنفکرانه‌ی پیوسته و پایان‌ناپذیر است، مسئله را شکل و فرم دیگری ورای صد ساله‌های دیگر می‌کند؛ صد سالگی ابراهیم گلستان از همین ‌رو واجد اهمیتی‌ست که ما را در پایان یک قرن زندگی، مجبور می‌کند به لایه‌های مختلف زندگی و زمانه‌ی روشنفکر رجوع کرده و چگونگی گلستان‌شدن و بودن را واکاوی کنیم. روشنفکری که می‌توان گفت تقریباً هیچ کار روشنفکرانه‌ای نبوده که او در کمال به انجام نرسانده باشد، از نوشتن داستان و مقاله و ترجمه تا عکاسی و فیلمسازی، مستند و داستانی و...

صد سال زندگی او، با بیش از هشت دهه کار فکری مستمر، یکی از بهترین نمونه‌ها برای فهم چندوچون انگاره‌ی روشنفکری ایرانی در قرن 1300 خورشیدی‌ست و کتاب «از آینه تا خشت: 100 سال زندگی ابراهیم گلستان» سعی کرده زندگی‌نگاره‌ای مدون و مستند باشد پیرامون یکی از یگانه‌ترین انسان‌های تاریخ ایران. «محمدرضا رهبریان در این کتاب از زادگاه و خانواده‌ی گلستان آغاز کرده و بخش‌های گوناگون زندگی او از کودکی در شیراز، تحصیل، فعالیت سیاسی، روزنامه‌نگاری، ادبیات، سینما و... رو زیر نظر گرفته و در کنار همه‌ی این‌ها، به خانواده، عقاید و آدم‌های مهم زندگی‌اش پرداخته و در مجموع توانسته تصویری روشن و قابل اتکا از مردی ارائه دهد که هرکاری کرده و هر بالاوپایینی در زندگی‌اش داشته، هیچ‌گاه از روشنفکری و کار روشنفکرانه در  معنای زیست خلاق و متعهد به حقیقت، دست برنداشته است.

کتاب «از آینه تا خشت: 100 سال زندگی ابراهیم گلستان» نوشته‌‌‌ی محمدرضا رهبریان در قطع رقعی و 340 صفحه با جلد شومیز توسط انتشارات برج منتشر شده است.